Hieronder beschrijf ik mijn werkwijze en ervaringen met politoeren.

De radio die ik als voorbeeld onderhanden neem is een Philco uit de jaren 30.
Tot eind jaren 30 waren de radio's haast zeker gepolitoerd simpelweg omdat de lakken die we tegenwoordig kennen toen nog niet bekend waren.

De kast ziet er op de foto nog goed uit maar hij is erg schraal in de lak. Het deksel bovenop heeft een brandplek en het fineerwerk laat los.

Om te beginnen ga je uitproberen of er nog politoer op de kast zit, het kan namelijk zijn dat iemand anders er al aan ge werkt heeft en een synthetische lak gebruikt heeft.
Door een doekje nat te maken met ethanol en dan over de kast te wrijven zou je kunnen zien of er vuil van de kast komt of politoer. In dit geval was het politoer.

Je kunt ook vaak met het blote oog zien of het synthetische lak is,  deze is vaak in de loop der jaren broos geworden.
Als je de kast dan in het licht zou houden kun je zien dat de lak craquelé geworden is, er zijn dan allemaal kleine barsten ontstaan in het oppervlak.

Nadat je weet dat er politoer op de kast zit ga je eerst proberen om deze laklaag te herstellen, dit is immers minder werk dat afbijten, schuren en daarna opnieuw politoeren.
Eerst maak je de kast schoon met een sopje, dit kan bijvoorbeeld water met een beetje Andy zijn. Nadat de kast droog is kun je met Polish Reviver op een doekje over het lakwerk wrijven.

Polish Reviver zorgt er onder andere voor dat de bestaande waslaag opgehaald wordt, het haalt de krassen weg en laat deze dichtvloeien. Als er witte kringen in de oppervlakte laag zitten zullen
deze weggehaald kunnen worden en het maakt de toplaag weer hard.

Indien dit niet voldoende is kun je Glanspopote gebruiken. Hiermee polijst je de politoerlaag en kun je diepere krassen weghalen. 
Let er wel op dat je met Glanspopote snel werkt, als een druppel op de kast valt dan vreet deze in de lak!

Mocht dit niet voldoende zijn zul je moeten terugvallen op afbijten en opnieuw lakken.
Het afbijten van de kast doe ik met Afbijt zonder spoelen, dit spul is werkelijk geweldig om mee te werken, omdat je niet hoeft te spoelen met water wordt de kast niet onnodig vochtig. 
Omdat je straks gaat politoeren wil je niet dat het houtwerk vol met vocht zit.

Na het afbijten kun je de krassen en deuken uit de fineer halen en eventueel de witte kringen die zovaak ontstaan zijn door het plaatsen van een bloemenvaasje.
Geloof het of niet maar diepe krassen en deuken kun je uit het fineerwerk halen door middel van een natte doek en een strijkijzer.
Door de stoom krijgen de vezels de ruimte om terug te keren in de oorspronkelijke staat. Krijg je er een deukje niet de eerste keer uit dan moet je dit een paar keer herhalen tot het wel gelukt is.
Je zult naderhand zien dat de plakken waar je gestoomd hebt, de nerven van het hout een stuk grover zijn. Dit komt later weer goed door het schuren.

Witte kringen (en roestplekken van bijvoorbeeld een spijkertje) kun je verwijderen met oxaalzuur. Witte kringen die zijn ontstaan door een bloemenvaasje hebben normaal gesproken zwarte randen,
smeer deze zwarte randen in met oxaalzuur, indien nodig herhalen. Nadat de zwarte rand verdwenen is moet je dit hele oppervlak behandelen om een egale kleur te verkrijgen. 

In het geval van de deksel had ik een brandplek en een stuk fineer dat losliet. De brandplek is helaas niet weg te werken, tenzij ik er een stuk nieuwe fineer in zou leggen. 
Ik heb er voor gekozen dit niet te doen. ergens moet je een grens leggen. Als je het perfect wil hebben zou je het hele oppervlak moeten voorzien van een nieuwe fineerlaag.
Door het schuren zal deze brandplek wel iets lichter van kleur worden en iets minder opvallen.

De loslatende fineer kun je met een strijkijzer weer vastplakken. De lijm die vroeger gebruikt werd  was beenderlijm, deze kun je weer zacht en kleefbaar maken door het te verwarmen.

Hierna ga je schuren, je begint met K240, dan K320 en K400 (als je een houtsoort hebt die nog niet eerder behandelt is dan begin je met K150 en K180), daarna ga je waterproof schuren.
Zorg ervoor dat je alleen het schuurpapier spoelt en niet de kast te nat maakt, om het schuurpapier beter te spoelen kun je een beetje wasmiddel in het water doen, 
hierdoor is de oppervlaktespanning lager en kun je makkelijker het schuurpapier zuiver houden. Waterproof schuur ik met K600, 800, 1000, 1500 en 2000.
Als je hiermee klaar bent lijkt het houtwerk al aardig te blinken.   

Na het droog schuren tot korrel 400	Spullen voor waterproof schuren. Water met afwasmiddel.	Tijdens het waterproof schuren

Zo ziet de kast er uit als eindresultaat van het schuren, 
het is op de foto niet duidelijk te zien maar de kast blinkt al aardig, 
de omgeving weerkaatst in de kast.

Na het schuren begint het echte werk, het puimen.

vlnr: Tripoliepoeder, zoutvaatje voor het uitstrooien van de poeder, ethanol en de puimdot.

Dit betekent dat je de openstaande nerven gaat vullen met een vulmiddel.
Als je uiteindelijk wil gaan politoeren dan moet het oppervlak helemaal glad zijn. Je maakt een dot die je vult met ethanol en op het houtwerk strooi je poeder,
dit kan puimsteenpoeder zijn maar ook rottenstone of tripoliepoeder. In alle gevallen gebruik je de poeder en een dot met ethanol om de poriën te vullen.
Als je het goed doet dan krijg je een soort papje die je met de dot over het houtwerk verschuift. Je moet behoorlijk hard duwen om dit papje in de poriën te krijgen.

Er is maar weinig poeder nodig om de nerven te vullen.

Ik heb gekozen voor tripoliepoeder omdat deze poeder licht van kleur is, dit past beter bij het houtwerk wat ik aan het behandelen ben. Rottenstone is bijvoorbeeld donker van kleur. 
Na het puimen blinkt het houtwerk en lijkt het wel of het gelakt is (linkerfoto), nadat je de kast even hebt laten rusten doe je het het houtwerk af met wat alcohol.(foto rechts)

En dan, EINDELIJK, kun je beginnen met politoeren. Heb je er nog zin in?

Ik breng ongeveer 120 lagen aan, dit lijkt schrikbarend veel maar voor je het weet heb je er 30 lagen opzitten in 1 dag. 120 lagen zal niet eens een halve mm aan dikte halen.
Op sommige websites lees ik dat ze er 3 tot 20  lagen opdoen maar dat kan echt niet veel zijn, of ze politoeren over de oude politoerlaag heen.

De vernis is gemaakt in de volgende verhouding, 300 gram schellak op 1 liter ethanol. Maak deze vernis tijdig aan want voor je hem kan gebruiken ben je 2 dagen kwijt.

Je maakt een dot die je vult met vernis en ethanol, je hebt de juiste verhouding als de dot koud aanvoelt (door de vluchtige alcohol) en een beetje plakt (door de vernis).
Hiermee breng je de eerste drie lagen aan. Als je verder niets zou doen zou je moeten stoppen met politoeren omdat de dot stroef over het houtwerk heen en weer gaat.
Als je wel door zou gaan maak je een soort dijken van lak op je werk. Om toch door te kunnen gaan met politoeren kun je politoerolie toevoegen.

vlnr: ethanol, politoer (robijnkleur) de pot met de dot en daarbovenop de olie.

Je moet constant in de gaten houden dat je deze drie ingrediënten voldoende in je dot hebt.
Dit kun je op de volgende manier controleren, de dot moet een beetje plakken, hierdoor weet je dat er vernis in zit.
Doordat je draaiende bewegingen moet maken op het houtwerk kun je achter de dot een soort streep zien die vervliegt. Dit is de ethanol.
En als je een vlak gepolitoerd hebt dan moet je op dit vlak met een vinger je naam kunnen schijven in de olie zodat je weet dat er nog voldoende smeermiddel is.

Hou er wel rekening mee dat het beter is om iedere 5 minuten 1 laag aan te brengen dan meteen 30 lagen ineens.

Het houtwerk na 30 lagen ziet er uit als op bovenstaande foto.

Zoals eerder vermeld lijkt 120 lagen veel maar op een werkstuk van ongeveer 50 centimeter breed
kun je nadat je van de ene kant naar de andere kant gekomen bent meteen weer met de volgende laag beginnen.
Zo kun je op zeker 30 lagen op 1 dag doen. Dit is met de moderne lakken zeker niet mogelijk ;-)

120 lagen zitten op het houtwerk van bovenstaande foto's. 

Na het politoeren moet je het werk enige tijd laten rusten. Dit om de verwerkte olie naar het oppervlak te laten komen.
Deze olie moet uit het werkstuk, doe je dat niet dan krijg je een matte zweem en dat wil je juist niet hebben.

Als je denkt dat alle olie naar het oppervlak gekomen is dan kun je deze weghalen. Het verwijderen van de olie heet uitklaren.
Uitklaren is een belangrijk werkje, doe je dit onzorgvuldig of niet goed dan krijgt de radio uiteindelijk na ongeveer een drietal maanden en grauwe glans.
Mocht dit voorkomen dan kun je uiteindelijk opnieuw beginnen.

Voor het uitklaren kun je ook uitklaarpolitoer gebruiken, je polijst dan ook meteen je werkstuk en hierdoor haal je meteen de laatste oneffenheden uit je werkstuk.

Op de foto kun je zien dat de olie naar het oppervlak is gekomen en een grauwe tint op het houtwerk geeft.
Het stuk in de cirkel is uitgeklaard en je ziet meteen de hoogglans opkomen.

Na het uitklaren kun je de radio in de was zetten om zodoende de vernislaag te beschermen.

(Meer uitleg en foto's volgen)

Mocht je vragen hebben of hulp nodig hebben bij het politoeren van je radio dan mag je me gerust mailen:
stephan@opinternet.nl 

Onderdeel van Stephan´s Radioverzameling: www.radioverzameling.nl